Bên cạnh đó, tình hình thế giới và xu hướng hội nhập quốc tế, toàn cầu hóa đòi hỏi Đảng, Nhà nước phải có những quyết sách đúng đắn, kịp thời và còn tiềm ẩn nhiều khó khăn, phức tạp; tình hình trong nước có nhiều khó khăn, thách thức đối với nhiệm vụ quản lý Nhà nước, phát triển kinh tế - xã hội; tác động lòng tin, sự kỳ vọng của cán bộ, đảng viên và nhân dân với Đảng và Nhà nước.
Thực trạng và những nguyên nhân chủ quan và khách quan nêu trên đặt ra yêu cầu mới đối với việc xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu của cơ quan đảng các cấp cho phù hợp để có được một đội ngũ cán bộ tham mưu đủ phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, thực hiện tốt vai trò tham mưu cho Đảng, lãnh đạo Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội trong sạch, vững mạnh, hiệu lực, hiệu quả, góp phần đưa sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa đến thắng lợi như mục tiêu trong Cương lĩnh của Đảng đã đề ra.
Thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII) về một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; theo đó, những yêu cầu đổi mới công tác xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu của các ban đảng trực thuộc cấp ủy đảng các cấp cần quan tâm tập trung những vấn đề sau:
Đổi mới công tác xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu trên các mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức. Yêu cầu đổi mới trên các mặt chính trị, tư tưởng là phải kiên quyết, kịp thời ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ tham mưu. Cán bộ lãnh đạo, quản lý các đơn vị và từng cơ quan đảng các cấp phải nghiêm túc tu dưỡng, rèn luyện, xứng đáng là tấm gương để mọi người noi theo và củng cố niềm tin. Bảo đảm cho cán bộ tham mưu vững vàng về chính trị, tư tưởng, có tinh thần đấu tranh đối với những luận điệu xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch, phản động. Cảnh giác, ngăn chặn, đấu tranh kiên quyết với mọi biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong mỗi cán bộ tham mưu.
Xây dựng tổ chức bộ máy của cơ quan đảng các cấp hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Mỗi cơ quan đảng các cấp phải xây dựng được vị trí việc làm và hệ thống tiêu chuẩn chức danh tương ứng để tuyển dụng, bố trí, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng, khen thưởng, kỷ luật đối với cán bộ tham mưu bảo đảm đủ số lượng, có cơ cấu hợp lý, có tính kế thừa và phát triển, có chất lượng, hoàn thành mọi nhiệm vụ tham mưu được giao trong tình hình mới. Từng cơ quan đảng các cấp quan tâm xây dựng cho được môi trường làm việc trong sạch, dân chủ, công bằng, công khai, minh bạch, hấp dẫn, có tính bền vững.
Yêu cầu về tính chuyên nghiệp cao trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ tham mưu.Tính chuyên nghiệp trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ thể hiện ở tính chuyên sâu, lành nghề, thạo nghề đối với những công việc được giao. Để đáp ứng đòi hỏi của tình hình mới, yêu cầu về tính chuyên nghiệp cao trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ tham mưu, cần đạt được như sau: (i) Cán bộ tham mưu ở lĩnh vực nào phải thật sự là những chuyên gia hàng đầu về lĩnh vực đó. Muốn vậy, vị trí việc làm tham mưu nào thì phải tuyển dụng, bố trí đúng những người có “nghề tham mưu” cao, chuyên nghiệp về vị trí việc làm tham mưu đó. (ii) Cán bộ tham mưu phải không ngừng trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ của lĩnh vực công tác được giao. Mỗi cán bộ tham mưu phải tự giác thường xuyên học tập mọi lúc, mọi nơi để tiếp tục nâng cao trình độ tham mưu, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao trong mọi tình huống. (iii) Phân định rõ ràng, cụ thể về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm, cơ cấu tổ chức bộ máy của từng cơ quan đảng các cấp, bảo đảm tính chuyên nghiệp cao của mỗi cơ quan, đơn vị, không có sự chồng chéo, bỏ sót chức năng, nhiệm vụ hoặc dựa dẫm lẫn nhau giữa các cơ quan, đơn vị trong hệ thống các cơ quan đảng các cấp.
Yêu cầu về phẩm chất, đạo đức công vụ, thực hiện chế độ công vụ của đội ngũ cán bộ tham mưu trong thực hiện nhiệm vụ. Phải bổ sung, sửa đổi hệ thống những quy định về phẩm chất, đạo đức công vụ, thực hiện chế độ công vụ tại Luật Cán bộ, công chức, Luật Viên chức và các quy định của từng cơ quan, đơn vị, đối với cán bộ, công chức, viên chức nói chung đồng thời phải xây dựng những quy định về phẩm chất, đạo đức công vụ, thực hiện chế độ công vụ đối với đội ngũ cán bộ tham mưu tại các cơ quan đảng các cấp nói riêng cho phù hợp với tình hình mới, thực tiễn mới, yêu cầu mới. Thể chế hóa một cách đầy đủ, cụ thể những quy định về phẩm chất, đạo đức công vụ, thực hiện chế độ công vụ tại Luật Cán bộ, công chức, Luật Viên chức thành các quy định chính danh của từng cơ quan, đơn vị, đối với cán bộ, công chức, viên chức nói chung cũng như đối với đội ngũ cán bộ tham mưu tại các cơ quan đảng các cấp nói riêng để làm căn cứ tổ chức thực hiện, kiểm tra giám sát thực hiện, xử lý vi phạm trong thực hiện.
Yêu cầu về khả năng phối hợp công tác của đội ngũ cán bộ tham mưu. Khắc phục những hạn chế, yếu kém, khuyết điểm về phối hợp công tác của từng cán bộ tham mưu đối với đồng nghiệp trong và ngoài cơ quan, đơn vị; của từng cơ quan, đơn vị đối với các cơ quan, đơn vị khác trong và ngoài hệ thống các cơ quan các cấp trong thời gian qua. Mỗi cán bộ tham mưu, từng cơ quan đảng các cấp nghiêm túc sửa chữa, khắc phục những hạn chế, yếu kém, khuyết điểm trong quan hệ phối hợp công tác đồng thời chủ động xây dựng quy chế, chương trình, nội dung phối hợp công tác cụ thể với từng cá nhân, tổ chức trong và ngoài cơ quan, đơn vị, bảo đảm tính chặt chẽ, nhịp nhàng.
Yêu cầu về khả năng dự báo. Khả năng phân tích và dự báo là một yêu cầu bắt buộc đối với người làm công tác tham mưu, có vai trò hết sức quan trọng và cần thiết trong quá trình tác nghiệp của mỗi cán bộ tham mưu. Yêu cầu của khả năng dự báo là cần phải bảo đảm các yếu tố: đúng lúc, chính xác, chắc chắn, dễ hiểu và khả thi. Để thực hiện chức năng, nhiệm vụ của cơ quan đảng các cấp, đội ngũ cán bộ tham mưu có nhiệm vụ nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, đưa ra các kết quả phân tích và dự báo giúp cho các cấp lãnh đạo đề ra các quyết định mang tính chiến lược về những vấn đề sẽ xảy ra trong tương lai của các mặt đời sống chính trị, xã hội. Do đó, về nguyên tắc, yêu cầu đặt ra đối với người làm công tác tham mưu ở các cơ quan đảng các cấp phải có trình độ chuyên sâu, năng lực thực sự trong nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, có kinh nghiệm trong từng lĩnh vực công tác và khả năng hiểu biết rộng, đủ tầm mới có thể phân tích và dự báo đúng, trúng các vấn đề. Dự báo là yêu cầu, tiêu chuẩn cơ bản, quan trọng đối với mỗi cán bộ tham mưu, lấy đó làm một điều kiện ưu tiên để thực hiện các khâu trong công tác cán bộ.
Mỗi cơ quan, đơn vị thuộc hệ thống cơ quan đảng các cấp coi trọng tuyên truyền vận động cán bộ tham mưu có ý thức tích cực học tập, nâng cao trình độ để thật sự có năng lực dự báo; có hình thức tập hợp, sinh hoạt tập thể để rèn luyện năng lực dự báo; có cơ chế khuyến khích, tôn vinh những cán bộ tham mưu có khả năng dự báo tốt. Mỗi cán bộ tham mưu cần tự giác học tập, rèn luyện, tích lũy kiến thức, kinh nghiệm, hiểu biết đầy đủ về kiến thức lý luận dự báo, sử dụng thành thạo các công cụ, chương trình tính toán dự báo. Hằng năm, mỗi cơ quan đảng các cấp phải đưa yêu cầu dự báo đối với từng vấn đề liên quan đến chức năng, nhiệm vụ tham mưu được giao vào chương trình, kế hoạch giao nhiệm vụ cho từng đơn vị. Có kiểm tra, nghiệm thu, đánh giá, khen thưởng, kỷ luật nghiêm túc đồng thời có sử dụng những kết quả dự báo tin cậy để phục vụ công tác tham mưu của cơ quan, đơn vị.
Yêu cầu bảo đảm tính kế thừa và phát triển đối với đội ngũ cán bộ tham mưu. Mỗi cơ quan phải có tỷ lệ về cơ cấu 3 độ tuổi. Có quy định bắt buộc về trách nhiệm, chế độ giúp đỡ về chuyên môn, nghiệp vụ tham mưu cùng lĩnh vực giữa các cán bộ tham mưu của từng cơ quan đảng các cấp. Yêu cầu này đòi hỏi phải bố trí cán bộ 3 độ tuổi hợp lý, phân công cán bộ lớn tuổi, có trình độ, kinh nghiệm giúp đỡ cán bộ trẻ đủ thời gian trưởng thành; quy định dành đủ thời gian cho cán bộ chuẩn bị được nghỉ hưu bàn giao, hướng dẫn, giúp đỡ cán bộ thay thế mình nắm bắt công việc thành thạo; quy định chế độ sử dụng cộng tác viên là những cán bộ tham mưu có trình độ, kinh nghiệm tốt để hướng dẫn, bồi dưỡng cán bộ trẻ… Từng cơ quan, đơn vị phải xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cụ thể đối với những nhân sự chuẩn bị thay thế những cán bộ tham mưu sắp nghỉ hưu.